Κάθε χρόνο την Κυριακή του Αντίπασχα - ή όπως είναι γνωστότερη του Θωμά- ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας ιερουργεί στον Ι.Ν. Μεταμορφώσεως Σωτήρος Σουρμένων Ελληνικού, όπου πλήθος Ποντίων απ? όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό, συγκεντρώνονται για τη Θεία Λειτουργία, αλλά και για να βιώσουν από κοντά το Ποντιακό έθιμο που τηρείται από το 1922. Κατά τη Θεία Λειτουργία τίθενται σε προσκύνηση τμήματα των Ιερών Λειψάνων του Αγίου Νεομάρτυρος Γεωργίου του Καρσλίδη, τα οποία φυλάσσονται τα τελευταία χρόνια στον Ιερό Ναό.
Μετά το τέλος της Θείας Λειτουργίας, ο Σεβασμιώτατος, οι ιερείς, οι τοπικές αρχές και το ποίμνιο κατευθύνονται στο Κοιμητήριο της περιοχής, όπου τελείται τρισάγιο υπέρ αναπαύσεως των ψυχών των απανταχού κεκοιμημένων Ποντίων και προσφιλών προσώπων. Όλοι μαζί ψάλλουν το ΧΡΙΣΤΟΣ ΑΝΕΣΤΗ. Στη συνέχεια οι ιερείς τελούν τρισάγιο σε κάθε τάφο, όπου οι συγγενείς έχουν το έθιμο να στρώνουν τραπεζομάντηλα, στα οποία ακουμπούν τσουρέκια, κόκκινα αυγά, μεζέδες, που προσφέρονται προς ανάπαυση, με χαρά και πίστη στην Ανάσταση.
1930: Κυριακή Θωμά
Σύμφωνα με τα έθιμα αυτά την Κυριακή του Θωμά συγγενείς και φίλοι των νεκρών πήγαιναν στα μνήματα να συναντίσουν τους εκλιπόντες. Η παράδοση μας ήθελε τις ψυχές να ανεβαίνουν από τον Άδη την ημέρα της Ανάστασης και να παραμένουν στη γη έως και την Πεντηκοστή. Τα μνήματα πλένονταν και φαγητά ετοιμάζονταν. Τα κεράσματα έδιναν και έπαιρναν. Σε αυτούς που δεν μπορούσαν να παρευρεθούν στέλνονταν τα εδέσματα στο σπίτι. Την τελευταία ημέρα οι καθαροί στη ψυχή αποτολμούσαν να δουν και τα πρόσωπα των πεθαμένων. Συνήθως ήταν τα παιδιά που με έναν καθρέφτη μέσα στα πηγάδια προσπαθούσαν να συλλάβουν τις νεκρικές μορφές, λίγο πριν την επιστροφή τους στον Άδη.
1930: Κυριακή Θωμά
Τα ταφικά αυτά έθιμα ήταν πολύ διαδεδομένα στην ευρύτερη περιοχή της Τραπεζούντας όπου μεγάλη σημασία δίνονταν στην υστεροφημία του νεκρού. Πέρα από την τέλεση των ορθόδοξων μνημοσύνων και την περιποίηση των μνημάτων, οι συγγενείς του νεκρού φρόντιζαν να τακτοποιούν και την όποια οικονομική ή ηθική υποχρέωση είχε αφήσει μισοτελειωμένη.
Μετά τον ξεριζωμό και την εγκατάσταση στην Ελλάδα τα έθιμα αυτά εγκαταλήφθηκαν. Ήταν οι Πόντιοι πρόσφυγες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης που το επανέφεραν. Σήμερα τα συναντάμε στην Κομοτηνή, τη Ροδόπη και στα Σούρμενα της Αττικής.
Οι ρίζες αυτών των εθίμων είναι προχριστιανικές και ανάγονται στην αρχαία Ελλάδα. Για παράδειγμα, οι συμβολισμοί του νερού και του καθρέπτη είναι συνδεδεμένη με την αρχαία δοξασία ότι οι νεκροί κατέβαιναν στον Άδη μέσω των νερών του Αχέροντα ποταμού. Είναι πράγματι αξιοθαύμαστο για αυτόν τον λαό που έζησε τόσο μακριά από τον φυλετικό του κορμό και που ανδρώθηκε μέσα από πολύ δύσκολες καταστάσεις το ότι κατάφερε μέσα στο διάβα των χιλιετιών να κρατήσει ασβέστες τις πρώτες του μνήμες.
